بیت کوین های ارزشمند

 م.سلیمانی

خبر روزانه – بیت کوین اغلب به عنوان ارز دیجیتال و به عنوان جایگزینی برای پول کاغذی شناخته می شود. با این حال، ارزشمند است و به طور گسترده در اقتصاد می توان استفاده کرد. شبکه بیت کوین غیرمتمرکز است و از ارز دیجیتال در معاملات خرده فروشی چندان استفاده نمی شود.
می توان استدلال کرد که ارزش بیت کوین مشابه ارزش فلزات گرانبها است. هر دو از نظر تعداد محدود هستند و موارد استفاده انتخابی دارند. فلزات گرانبها مانند طلا در کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند، در حالی که فناوری زیربنایی بیت کوین، بلاک چین، کاربردهایی در صنایع خدمات مالی دارد. منشأ دیجیتالی بیت کوین به این معنی است که حتی ممکن است روزی به عنوان رسانه ای برای تراکنش های خرده فروشی عمل کند.

چرا ارزهای سنتی ارزش دارند؟
شش ویژگی کلیدی برای یک ارز مفید وجود دارد: کمیاب بودن، تقسیم پذیری، قابل قبول بودن، قابل حمل بودن، دوام و مقاومت در برابر جعل (یکنواختی). این ویژگی‌ها به یک ارز اجازه می‌دهد تا کاربرد گسترده‌ای در اقتصاد پیدا کند. آنها همچنین تورم پولی را محدود می‌کنند و تضمین می‌کنند که ارزها امن و مطمئن هستند.

ارز در صورتی مفید است که به‌عنوان ذخیره‌کننده ارزش کار کند یا به عبارت دیگر، اگر بتواند ارزش نسبی خود را در طول زمان به‌طور قابل اعتمادی حفظ کند. در طول تاریخ، بسیاری از جوامع از کالاها یا فلزات گرانبها به عنوان روش پرداخت استفاده می کردند، زیرا ارزش نسبتاً ثابتی داشتند.
جوامع به جای حمل مقادیر دست و پا گیر دانه های کاکائو، طلا یا دیگر اشکال اولیه پول، در نهایت به ارز ضرب شده به عنوان جایگزین روی آوردند. اولین ارزهای این چنینی از فلزاتی مانند طلا، نقره و برنز استفاده می کردند که ماندگاری طولانی داشتند و خطر کاهش ارزش کمی داشتند.
تعیین ارزش به ارزها موضوع مهمی است. در ابتدا، ارزش آنها از خواص فیزیکی ذاتی ناشی می شد. به عنوان مثال، ارزش طلا ناشی از هزینه های استخراج و برخی عوامل کیفی مانند درخشندگی و خلوص است.

در عصر مدرن، ارزهای دولتی اغلب به شکل پول کاغذی هستند که کمبود ذاتی مانند فلزات گرانبها را ندارند. برای مدت طولانی، ارزش پول کاغذی با مقدار طلای پشتوانه آن تعیین می شد. حتی امروزه، برخی ارزها «نماینده» هستند، به این معنی که هر سکه یا اسکناس را می توان مستقیماً با مقدار مشخصی از یک کالا مبادله کرد.

ایده ارزش پول در قرن هفدهم شروع به تغییر کرد. جان لاو اقتصاددان برجسته اسکاتلندی نوشت که پول – ارز صادر شده توسط یک دولت یا پادشاه – “ارزشی نیست که کالاها با آن مبادله می شوند، بلکه ارزشی است که با آن مبادله می شوند.”

به عبارت دیگر، ارزش یک ارز معیاری از تقاضا و توانایی آن برای تحریک تجارت و تجارت در داخل و خارج از یک اقتصاد است.
این تفکر نزدیک به نظریه اعتباری مدرن برای سیستم های پولی است. در این نظریه، بانک های تجاری با وام دادن به وام گیرندگان، پول (و ارزش برای ارزها) ایجاد می کنند، وام گیرندگان از پول برای خرید کالا استفاده می کنند و باعث گردش ارز در یک اقتصاد می شوند.
پس از اینکه کشورها استاندارد طلا را در مورد عرضه طلا کنار گذاشتند، اکنون بسیاری از ارزهای جهانی به عنوان فیات (پول بدون پشتوانه) طبقه‌بندی می‌شوند.
امروزه اکثر ارزهای اصلی جهانی فیات هستند. بسیاری از دولت‌ها و جوامع دریافته‌اند که ارز فیات بادوام‌ترین و کمترین آسیب را در برابر از دست دادن ارزش در طول زمان دارد.

ارزش ارزهای دیجیتال
هر بحثی در مورد ارزش بیت کوین باید به ماهیت ارز بپردازد. طلا به دلیل ویژگی های فیزیکی ذاتی خود به عنوان ارز مفید بود، اما دست و پا گیر نیز بود. پول کاغذی یک پیشرفت بود، اما نیاز به ساخت و ذخیره سازی دارد و فاقد تحرک ارزهای دیجیتال است. تکامل دیجیتالی پول از ویژگی‌های فیزیکی دور شده و به سمت ویژگی‌های کاربردی‌تر رفته است.

چرا بیت کوین ارزش دارد؟

بیت کوین نه از حمایت مقامات دولتی برخوردار است و نه سیستمی از بانک های واسطه برای تبلیغ استفاده از آن دارد. یک شبکه غیرمتمرکز متشکل از گره های مستقل مسئول تایید تراکنش های مبتنی بر اجماع در شبکه بیت کوین است. هیچ مرجعی در قالب یک دولت یا سایر مقامات پولی وجود ندارد که به عنوان طرف مقابل در معرض خطر قرار گیرد و وام دهندگان را کامل کند، به اصطلاح، اگر معامله ای اشتباه شود.
با این حال، ارز دیجیتال برخی از ویژگی های یک سیستم ارز فیات را نشان می دهد. کمیاب است، آن را نمی توان جعل کرد. تنها راهی که می‌توان یک بیت‌کوین تقلبی ایجاد کرد، اجرای چیزی است که به عنوان دوبل خرج شناخته می‌شود. این به وضعیتی اشاره دارد که در آن یک کاربر همان بیت کوین را  دو یا چند بار به صورت جداگانه «خرج» یا انتقال می‌دهد و عملاً یک رکورد تکراری ایجاد می‌کند.

با مثالی این قضیه رو براتون روشن تر میکنم:

دوبار خرج کردن به معنی خرج کردن یک پول در دو مرتبه است.

تصور کنید که شما وارد کافی‌شاپی می‌شوید و ۵ دلار برای قهوه خرج می‌کنید؛ حال دیگر شما نمی‌توانید با همان ۵ دلار یک قهوه دیگر بخرید مگر اینکه آن ۵ دلار را بدزدید!

وقتی شما ۵ دلار بابت قهوه خرج می‌کنید سرویس‌دهنده‌ی کافی شاپ پرداخت شما را تائید می‌کند در عوضِ ۵ دلار به شما قهوه می‌دهد.

ولی بیت‌ کوین ارزدیجیتال است و پول فیزیکی نیست پس می‌توان آن را کپی کرد و دوباره از آن استفاده کرد! احتمال این وجود دارد که یک واحد بیت‌ کوین توسط یک نفر دوبار خرج شود؛ اما چطور؟

در مثال بالا وقتی شما ۵ دلار را پرداخت می‌کنید، توسط سرویس‌دهنده‌ی کافی شاپ تائید می‌شود ولی اگر در شبکه‌ی بیت‌ کوین مکانیسم تائید از دست رفته باشد احتمالا منجر به «دوبار خرج کردن» شود! هر کسی می‌تواند پول دیجیتال را کپی کند و جای دیگری خرج کند.

جلوگیری از «دوبار خرج کردن» توسط بیت کوین

بیت‌ کوین مشکل حمله‌ی دوبار خرج کردن را با یک مکانیزم تائید تراکنش و  ثبت دارایی‌ها در یک دفترکل به نام بلاک چین حل می‌کند ؛ که شبیه به سیستم پول سنتی است. بلاک‌چین بیت‌ کوین همه‌ی تراکنش‌ها، از اولین تراکنشی که سال ۲۰۰۹ ثبت شد و تراکنش‌هایی که تا الان انجام می‌شود را نگهداری می‌کند. در هر ۱۰ دقیقه یک بلاک (تعداد کثیری تراکنش) به دفتر کل اضافه می‌شود؛ و همه‌ی گره‌ها (Node) در شبکه‌ی بیت‌ کوین کپی از این دفتر کل را دارند (بلاک‌چین).

اما بیت‌کوین اغلب در تست سودمندی مردود می‌شود، زیرا مردم به ندرت از آن برای معاملات خرده‌فروشی استفاده می‌کنند. منبع اصلی ارزش بیت کوین کمبود آن است. استدلال برای ارزش بیت کوین شبیه به طلا است. کالایی که ویژگی های مشترکی با ارز دیجیتال دارد. این ارز دیجیتال به مقدار ۲۱ میلیون محدود شده است.

بیت کوین بسیار قابل تقسیم تر از ارزهای فیات است. یک بیت کوین را می توان به هشت رقم اعشار با واحدهای تشکیل دهنده به نام ساتوشی تقسیم کرد. اکثر ارزهای فیات برای استفاده روزمره فقط به دو رقم اعشار تقسیم می شوند.
اگر قیمت بیت کوین در طول زمان به افزایش خود ادامه دهد، کاربرانی که کسری کمی از بیت کوین دارند همچنان می توانند با این ارز دیجیتال تراکنش انجام دهند. توسعه کانال های جانبی، مانند شبکه لایتنینگ، ممکن است ارزش اقتصاد بیت کوین را بیشتر افزایش دهد.

در پایان به این نکته اشاره میکنم که هزینه تولید یک بیت کوین به هزینه برق، سختی استخراج، پاداش بلوک و بهره وری انرژی ماینرها بستگی دارد. و همچنین سرمایه گذاری در آن دارای گزینه های ریسکی زیادی میباشد که نیاز به بررسی بازار دارد تا بتوانید در این بازار ضرر نکنید.

 م.سلیمانی