راه‌های خروج از بحران اقتصادی ایران؛ سرمایه‌گذاری نوین، بازگشت قدرتمند به نفت و اصلاح حکمرانی اقتصادی

خبر روزانه – در نشست تخصصی اقتصاد در مشهد با حضور همتی، عبده‌تبریزی، مرعشی و سیدی تأکید شد: عبور از بحران، با نوسازی سرمایه‌گذاری، بازگشت به بازار نفت و اصلاح حکمرانی ممکن است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری خبر روزانه، در شرایطی که چشم‌انداز اقتصاد ایران با چالش‌های ساختاری و بیرونی متعددی مواجه است، چهار چهره شاخص اقتصادی کشور در نشستی تخصصی در مشهد گرد هم آمدند تا درباره مسیر احیای اقتصاد، از واقعیت‌های امروز تا راه‌های برون‌رفت، گفت‌وگو کنند. عبدالنصر همتی، حسین عبده‌تبریزی، حسین مرعشی و دکتر سیدی، در یک گفت‌وگوی صریح و کم‌سابقه، زوایای بحران و امکان‌های نهفته در دل آن را کاویدند.

🔹 همتی: رشد اقتصادی نیازمند بازتعریف حکمرانی و تشکیل سرمایه است

عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی، با اشاره به روند نزولی سرمایه‌گذاری طی دهه گذشته گفت: «از زمان آغاز تحریم‌ها در دهه ۹۰، سالانه ۶ درصد از قدرت سرمایه‌گذاری ما کاسته شده و میزان سرمایه ثابت از ۱۸۰۰ همت در سال ۱۳۹۶ به حدود ۱۶۰۰ همت  در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این اعداد در ظاهر تفاوت چندانی ندارند، اما در نرخ حقیقی، کاهش قابل توجهی را نشان می‌دهند.»

او همچنین به برآورد منابع تامین مالی برای رشد در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و گفت: «بانک‌ها با تأمین حدود ۱۲ هزار همت نقش اصلی را داشتند، در حالی که بازار سرمایه با افزایش سرمایه ۴۵۷ هزار میلیارد تومانی، در کنار آن بالا آمده است. با این حال، برای تحقق رشد ۸ درصدی در سال ۱۴۰۴ به منابعی معادل ۲۵ هزار همت نیاز داریم که نیازمند جهش همزمان در بودجه عمرانی، سرمایه‌گذاری شرکت‌های دولتی، و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است.»

همتی همچنین گفت: «در کشورهایی مثل آمریکا و اروپا، رشد اقتصادی و بهره‌وری با هم حرکت می‌کنند. ما نیز باید تشکیل سرمایه را با بهره‌وری همراه کنیم. بدون اصلاح ساختار حکمرانی اقتصادی، توافق سیاسی هم برای توسعه کافی نخواهد بود. امروز قیمت‌گذاری دستوری و ساختار معیوب بانکی، مانع ارتباط ما با نظام مالی بین‌المللی است.»

🔹 مرعشی: باید به بازار جهانی نفت برگردیم

حسین مرعشی، فعال سیاسی و اقتصادی، با مروری تاریخی بر سیاست‌های نفتی ایران گفت: «قبل از انقلاب، ایران ۱۰ درصد از نفت جهان را تولید می‌کرد، اما اکنون این سهم به ۳ درصد رسیده است. این عقب‌نشینی، با استدلال‌هایی غیر‌فنی و بعضاً ایدئولوژیک صورت گرفت. ما باید با سرعت و قدرت به بازار جهانی نفت بازگردیم.»

او تأکید کرد: «اما این بار باید از درآمد نفتی برای تشکیل سرمایه استفاده کنیم، نه برای هزینه‌های جاری. اقتصاد ضعیف، نه انرژی هسته‌ای، ما را در منطقه زمین‌گیر کرده است. ظرفیت‌های استفاده‌نشده‌ی بزرگی در اقتصاد ایران وجود دارد که اگر آزاد شود، می‌توانیم مسیر رشد را بازتعریف کنیم.»

🔹 صیدی: تشکیل سرمایه در بورس ممکن است، اما نیاز به ثبات داریم

حجت اله صیدی، ضمن تأکید بر نقش بورس در تأمین مالی بلندمدت گفت: «در کنار همتی، طرح تشکیل سرمایه در بورس را آغاز کردیم. بورس ابزار مهمی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است، به‌شرطی که بهره‌وری و ساختارهای پایه‌ای اصلاح شوند.»

او درباره چالش‌های پیش روی بازار سرمایه افزود: «ریسک سیستماتیک همچنان وجود دارد. مذاکرات بین‌المللی، رفتار اسرائیل، نقش اروپا، و همچنین دلواپسان داخلی و خارجی، همه از جمله عوامل مؤثرند. اما تحلیل ما این است که گشایش‌هایی در راه است.»

🔹 عبده‌تبریزی: بازتعریف دیپلماسی اقتصادی ضروری است

حسین عبده‌تبریزی نیز در این نشست بر لزوم نوسازی سیاست خارجی با رویکرد اقتصادی تأکید کرد و گفت: «ما باید دیپلماسی اقتصادی خود را بازتعریف کنیم. تعاملات خارجی تنها زمانی مؤثر خواهند بود که پشتوانه اقتصادی قوی داشته باشند. باید سرمایه‌گذاری داخلی را فعال کرده و درهای اقتصاد را به‌سوی دنیا باز کنیم